Η κυβέρνηση ψηφίζει μέσα στο θέρος (όπως γίνεται συνήθως όταν προωθούνται αντιλαϊκά μέτρα, ιδιαίτερα για την παιδεία)νόμο για τα ΤΕΙ, ο οποίος περιέχει ρυθμίσεις που αφορούν και τη λειτουργία των πανεπιστημίων. Με το νόμο αυτόν και το επερχόμενο Προεδρικό Διάταγμα για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 36/2005 της Ε.Ε., η κυβέρνηση επιχειρεί να “ολοκληρώσει” τη νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας (ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίησή τους) σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια και την πολιτική της Ε.Ε. Η πραγματική σημασία αυτών των ρυθμίσεων μπορεί να εκτιμηθεί αν τοποθετηθούν στο πλαίσιο του συνόλου της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης στην ανώτατη εκπαίδευση και στην έρευνα από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών ΠΑΣΟΚ, ΝΔ.
Των ΛΑΖΑΡΟΥ ΑΠΕΚΗ, ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΪΣΤΡΟΥ
Η δια νόμου – στα χαρτιά - “ανωτατοποίηση” των ΤΕΙ είναι πονεμένη μακρά ιστορία, που ξεκινάει από τα ΚΑΤΕΕ και φτάνει στην “πανεπιστημιοποίησή” τους.
Ο νόμος θεσμοθετεί κυρίως για τα ΤΕΙ αυτοτελή ερευνητική δραστηριότητα με ξεχωριστά ερευνητικά εργαστήρια, τα οποία θα πρέπει να λειτουργούν με ”ίδιους πόρους”, Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα, φορείς που λειτουργούν με καθεστώς ιδιωτικού δικαίου μέσα στα δημόσια Πανεπιστήμια – και “αυτοδύναμες” μεταπτυχιακές σπουδές, αλλά και τη σύμπραξη Τμημάτων ΤΕΙ και Πανεπιστημίων. Ορίζει, επίσης, ότι το ΥΠΕΠΘ αποφασίζει μονομερώς (!) για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των ΤΕΙ.
Όταν, όμως, νομιμοποιούνται τα κολέγια (και τα ΚΕΣ) με τριετείς σπουδές χωρίς προϋποθέσεις σε προσωπικό και υποδομή αλλά και με την “απειλή” αναγνώρισης ίδιων επαγγελματικών δικαιωμάτων, πώς να θεωρηθεί αυτό ως σοβαρή άποψη για την αναβάθμιση – ανωτατοποίηση των ΤΕΙ και ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτών των ρυθμίσεων;
Η πλήρης ισοτιμία ΑΕΙ – ΤΕΙ και οι συμπράξεις μεταξύ τους καθώς και η αναγνώριση των Κολεγίων (ΚΕΣ), με την υιοθέτηση των πιστωτικών μονάδων, που θα λειτουργούν ως ενιαία πιστοποίηση για όλους, αν το πανεπιστημιακό κίνημα δεν καταφέρει να αποτρέψει όλα αυτά, θα συμπαρασύρουν και τα ΑΕΙ σε ένα ενιαίο σύστημα τριτοβάθμιας – μεταλυκειακής εκπαίδευσης όπου θα έχουμε:
»Σπουδές χαμηλού επιπέδου τριετούς διάρκειας – κυρίαρχη τάση – με εξαίρεση ίσως κάποια Τμήματα πανεπιστημιακά και πολυτεχνειακά, τα οποία δελεάζουν με μάστερ, που όμως θα λειτουργήσει ισοπεδωτικά, όπως προωθείται (γιατί επιβάλλονται στην πράξη οι δύο κύκλοι σπουδών και οι πιστωτικές μονάδες).
»Διακριτή και ιδιωτικοποιημένη ερευνητική δραστηριότητα (ήδη έχουμε το “επιχειρηματικό πανεπιστήμιο” στα ΑΕΙ και τώρα προωθείται και στα ΤΕΙ) η οποία θα ασκείται σε εργαστήρια και ΕΠΙ, που θα μπορεί να αυτονομηθεί (αυτός είναι ο στόχος του νέου νόμου για την έρευνα).
»Υποβαθμισμένο διδακτικό έργο, το οποίο θα μπορεί να παρέχεται και από προσωπικό με περιορισμένα προσόντα (όπως στα Κολέγια).Με αυτές τις εξελίξεις, η λεγόμενη εξασφάλιση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους των ΤΕΙ θα οδηγήσει πλέον στη γενικευμένη ισοπέδωση και ουσιαστική ακύρωση των συλλογικών επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων και των πανεπιστημίων.
Δηλαδή, προωθούνται οι στόχοι της διαδικασίας της Μπολόνια και του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, σύμφωνα με τις επιταγές της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής βαρβαρότητας:
»Νέοι απόφοιτοι με υποβαθμισμένα “χρηστικά” εφόδια – τα οποία θα πρέπει γρήγορα να ανανεώνουν καταφεύγοντας στη “δια βίου εκπαίδευση” – και με εξατομικευμένους τίτλους σπουδών, οι οποίοι, μπροστά στο φάσμα της ανεργίας ή της ετεροαπασχόλησης, θα υποτάσσονται στην αναζήτηση εργασίας χωρίς τη δυνατότητα συλλογικής διεκδίκησης της αξιοπρέπειας και των εργασιακών τους δικαιωμάτων. (”Κινητικότητα”, “αναγνωρισιμότητα” και “απασχολησιμότητα”.)
»Έρευνα πλήρως υποταγμένη στους κανόνες της αγοράς και ελεγχόμενη από φορείς “αυτονομημένους” από την εποπτεία συλλογικών οργάνων των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων, που θα υπηρετεί τις ανάγκες των επιχειρήσεων, εγχώριων και παγκοσμιοποιημένων.Ο νόμος ορίζει, επίσης, τη διαδικασία συνένωσης ή και κατάργησης Τμημάτων ΤΕΙ που δεν προσελκύουν επαρκή αριθμό σπουδαστών. Η διεύρυνση – εξάπλωση των ΤΕΙ έγινε με τα γνωστά “κριτήρια” – κίνητρα πελατειακών σχέσεων στις τοπικές κοινωνίες. Με την ίδια αντίληψη, αφού δεν “πουλάνε” και επομένως δεν μπορούν να συγκρατήσουν τους φοιτητές που τα επιλέγουν ή δεν τα επιλέγουν φοιτητές … τα “κλείνουν”.
Αφού με τη “βάση του 10” απέσπασαν από τα πανεπιστήμια δεκάδες χιλιάδες νέους, για να εξασφαλίσουν ισχυρή “πελατεία”, στα Κολέγια και τα ΚΕΣ, τώρα επεμβαίνουν “διορθωτικά” και κλείνουν ό,τι μένει στα “αζήτητα”. Και δυστυχώς την ίδια τύχη επιφυλάσσουν για αρκετά Τμήματα των πανεπιστημίων της περιφέρειας.
Η διεύρυνση, έτσι όπως έγινε, αποδεικνύεται φούσκα που πάει να σκάσει.
Ο νόμος θεσμοθετεί, επίσης, τη δυνατότητα εκτέλεσης έργων με Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ): Προβλέπονται για τα ΤΕΙ, αλλά αναμένεται η επέκταση και στα Πανεπιστήμια η ανέγερση κτηρίων, εγκαταστάσεις κ.ά.. Ο νόμος γενικεύει την ανάθεση σε ιδιωτικές εταιρείες – εργολάβους της φύλαξης, της συντήρησης και του καθαρισμού των ιδρυμάτων.
Οι ρυθμίσεις αυτές εδραιώνουν την ιδιωτικοποίηση σημαντικών λειτουργιών των δημόσιων ιδρυμάτων. Προηγήθηκε η απόσπαση από τα πανεπιστήμια βασικών λειτουργιών και η ανάθεσή τους, με πρόσχημα την οικονομία μεγέθους και τον “εκσυγχρονισμό”, σε κεντρική διαχείριση από φορείς ανεξέλεγκτους, οι οποίοι πλέον αντιμετωπίζουν τα ιδρύματα ως πελάτες στους οποίους παρέχουν υπηρεσίες!
Παραδείγματα είναι τα δίκτυα (Εθνικό Δίκτυο Έρευνας Τεχνολογίας, ΕΔΕΤ, βλέπε το ρόλο του στην επιχείρηση κλεισίματος του indymedia) και οι βιβλιοθήκες (Κοινοπραξία Βιβλιοθηκών, να θυμηθούμε την αδυναμία λειτουργίας των βιβλιοθηκών και τις εύλογες διαμαρτυρίες των πανεπιστημιακών, αλλά και τις ευχαριστίες των “αρμοδίων” μετά την “επιτυχή” ένταξη στο Δ’ ΚΠΣ, ΕΣΠΑ!).
Και βέβαια ακολούθησαν, σε λίγο διαφορετικό πλαίσιο, οι εξοπλισμοί των πανεπιστημίων: Εντάσσοντας τη χρηματοδότησή τους στα διάφορα ΚΠΣ (τα οποία πάντα επιβάλλουν τους αγοραίους κανόνες αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας – βιωσιμότητας) διέκοψαν τη χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό (συνήθως τις δημόσιες επενδύσεις). Και καθώς αυτά τα πακέτα έχουν ημερομηνία λήξης, έπαψαν οι εξοπλισμοί να είναι μια από τις αυτονόητες βασικές δαπάνες των πανεπιστημίων.
Ο νόμος προβλέπει την “παράκαμψη ” της Συγκλήτου από το Πρυτανικό Συμβούλιο (ΠΣ) “αν για οποιονδήποτε λόγο δεν καθίσταται δυνατή η πραγματοποίηση συνεδρίασης ή η λήψη απόφασης τις περιπτώσεις που η Σύγκλητος αδυνατεί να συνεδριάσει”.
Η ουσιαστική κατάργηση της Συγκλήτου και η υποκατάστασή της από το ΠΣ, όποτε η διοίκηση ενός ιδρύματος το κρίνει αναγκαίο, συνιστά σοβαρή συρρίκνωση της συλλογικής δημοκρατικής λειτουργίας των πανεπιστημίων.
Πάντα οι διαχειριστές της πανεπιστημιακής εξουσίας και οι επίδοξοι, αλλά και όλες οι “εκσυγχρονιστικές διορθώσεις” για να γίνουν πιο “αποτελεσματικά” τα όργανα διοίκησης, είχαν στόχο να μεταφέρουν αρμοδιότητες των συλλογικών οργάνων στα ολιγομελή (από Σύγκλητο στο ΠΣ, από ΓΣ Τμήματος στο ΔΣ). Τώρα με αυτή τη ρύθμιση θα βρουν την ευκαιρία. Πρόκειται για κίνηση που αποβλέπει στο να αποτρέψει το πανεπιστημιακό κίνημα να διεκδικεί αποφάσεις συλλογικών οργάνων που να δεσμεύουν τις διοικήσεις για σοβαρά ζητήματα της λειτουργίας του πανεπιστημίου ή συνολικά της παιδείας και της κοινωνίας. Αν συνδυαστεί με τις προσπάθειες κατάργησης του πανεπιστημιακού ασύλου, τις επεμβάσεις των εισαγγελέων κατ’ εντολή Σανιδά και την ανάθεση της φύλαξης σε ιδιωτικές εταιρίες (σεκιούριτι), έχουμε μια γενικευμένη επίθεση με σκοπό τη μετατροπή του δημοκρατικού δημόσιου πανεπιστήμιου σε αποστειρωμένο από τη δημόσια κριτική αυταρχικό εκπαιδευτήριο που θα τιμωρεί όσους αντιστέκονται.
Για το πανεπιστημιακό κίνημα σήμερα κρίνεται το αν θα ακυρωθούν οι κατακτήσεις και τα αναχώματα που ορθώσαμε απέναντι στη νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση και αν θα επιτρέψουμε την “ολοκλήρωσή” της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου